Tìm hiểu về Ốc Bươu Vàng

Tìm hiểu về Ốc bươu vàng

Từ lâu, ốc bươu vàng đã trở thành loại động vật quen thuộc ở các tỉnh, thành phố phía Nam, nhất là ở các cánh đồng của vùng đồng bằng Sông Cửu Long. Đây là loài động vật rất có hại đối với nông nghiệp vì có sức phá hại rất lớn đối với cây lúa và các loại rau, hoa màu, thường bị tiêu diệt bằng hóa chất hoặc bị bắt làm thức ăn chăn nuôi, chế biến thành các món ăn trong ẩm thực.

Ốc bươu vàng có tên khoa học là Pomacea canaliculata), là loại ốc thuộc họ (Ampullariidae, lớp chân bụng (Gastropoda), ngành thân mềm (Mollusca), có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ.

Ốc bươu vàng được du nhập vào Việt Nam để nuôi làm thực phẩm và xuất khẩu vào khoảng những năm 80. Sau đó chúng thoát ra ngoài tự nhiên và gặp điều kiện sinh sống thích hợp nên đã phát triển thành loài động vật gây hại trầm trọng cho cây lúa. 

Đặc điểm của Ốc bươu vàng

Ốc bươu vàng trưởng thành có dạng mập tròn, gồm đầu, thân và chân, đầu có hai đôi xúc tu (một đôi dài và một đôi ngắn), thân nằm trên chân, chân rộng, hình đĩa, màu trắng kem nằm ở phía bụng, mặt lưng của chân có nắp vỏ che đậy, đầu và chân thường thò ra ngoài vỏ khi di chuyển, toàn bộ cơ thể ốc nằm trong lớp vỏ.

Ốc bươu vàng thường ẩn náu dưới bùn, bờ ao, bờ mương, hồ khó phát hiện. Ban đêm, ốc bươu vàng lên mặt nước cắn ngang thân cây lúa, ăn trụi từng đám, khiến nhiều diện tích lúa bị chết hoàn toàn. Hiện ốc bươu vàng là loài động vật gây hại bậc nhất đối với nền nông nghiệp Việt Nam do sinh trưởng chủ yếu vào vụ Hè Thu, đặc biệt là mùa nước nổi. 

Phân biệt Ốc bươu ta và Ốc bươu vàng

Một số đặc điểm có thể phân biệt ốc bươu đồng và ốc bươu vàng như ốc bươu ta có mai phẳng và đường vân mờ khó thấy rõ, trong khi ốc bươu vàng lại có đường vân trên mai hiện rõ, vảy ốc hơi gồ ghề do các đường vân nổi tạo nên. Ốc bươu ta có vỏ ốc nhẵn mịn, trơn bóng, trong khi vỏ ốc bươu vàng có các đường vân và cũng không bóng láng. Khi luộc chín, ốc bươu vàng có phần nhân màu hồng trên đầu rất dễ nhận biết.

Thành phần dinh dưỡng của Ốc bươu vàng

Thịt ốc bươu vàng giàu đạm, khoáng nên thường dùng làm thức ăn bổ sung đạm, khoáng cho gia cầm hoặc làm thức ăn nuôi tôm hùm, cá ba sa, cá diêu hồng.

Thịt ốc bươu vàng có độc không?

Một số người vẫn thắc mắc thịt ốc bươu vàng có độc không khi dùng làm thực phẩm chế biến thành các món ăn. Theo các chuyên gia, thịt ốc bươu vàng không chứa độc, có nhiều chất đạm, khoáng như ốc bươu ta, thịt giòn, dai nên dễ chế biến thành nhiều món ăn, hợp với khẩu vị của nhiều người. Ốc bươu vàng không sống ở tầng đáy nên ít chứa các ký sinh trùng hơn một số loài ốc khác, tuy nhiên chúng thường đẻ trứng ở ngọn lúa, ngọn rau, dễ bị nông dân dùng hóa chất phun xịt để tiêu diệt nên thịt có thể bị ngấm hóa chất độc hại. Bên cạnh đó, ốc bươu vàng có một nhân tròn màu hồng ở giữa đầu, đây là dạ dày và thực quản chứa nhiều ký sinh trùng, cần loại bỏ phần nhân màu hồng này trước khi chế biến thành món ăn.

Các món ăn từ Ốc bươu vàng

Ốc bươu vàng có thể dùng làm nguyên liệu để chế biến thành các món ăn như ốc bươu vàng nướng, ốc bươu vàng hấp xả, ốc bươu vàng xào sả ớt, ốc bươu vàng nấu chuối, bún ốc bươu vàng...

Tuy nhiên, trước khi chế biến ốc bươu vàng thành món ăn cần thực hiện các bước sơ chế kỹ càng. Bước đầu cần phải ngâm, rửa ốc thật sạch; cho vào nồi luộc chín; gỡ lấy phần thịt để riêng, bỏ hết phần ruột, trứng và màng đen, cần phải loại bỏ phần nhân tròn ở giữa đầu. Sau khi gỡ phần thịt ốc cần ngâm lại với nước muối rồi rửa nhiều lần cho sạch hoặc luộc lại một lần nữa để đảm bảo thịt ốc được sạch rồi chế biến thành các món ăn.

Dù được dùng làm thức ăn chăn nuôi và chế biến thành thực phẩm trong ẩm thực nhưng ốc bươu vàng vẫn là loại động vật gây hại rất lớn trong nông nghiệp, có thể phá hoại nhiều diện tích lúa, rau, hoa màu, nhất là trong mùa sinh sản. Vì vậy, nhiều khuyến cáo đã đưa ra nhằm tuyên truyền người dân không nuôi hoặc tạo điều kiện cho ốc bươu vàng sinh sản, phát triển vì mục đích kinh tế./.